aptomat Là Gì? Cách Khắc Phục Aptomat Bị Nhảy

Trong đời sống ngày nay, aptomat giữ vai trò quan trọng trong việc điều khiển, bảo vệ thiết bị sử dụng điện trong các hộ gia đình, tòa nhà, văn phòng, khu công nghiệp, xưởng sản xuất, bệnh viện... trong bất cứ đâu mà con người có nhu cầu sử dụng , tiêu thụ điện năng. Và trong quá trình sử dụng điện có thể ta sẽ gặp phải các trường hợp aptomat bị nhảy liên tục gây ảnh hưởng đến hệ thống điện. Hãy cùng An Lạc theo dõi bài viết dưới đây để biết một số nguyên nhân aptomat bị nhảy và cách khắc phục chúng nhé!

Aptomat là gì?

Khái niệm Aptomat

Aptomat là tên gọi thay cho cầu dao tự động hay thiết bị đóng cắt tự động, chúng có tên viết tắt là CB (Circuit Breaker) và chúng ta thường gọi tắt là Át.

Các bạn xem thêm các sản phẩm của công ty an lạc tại đây: Vỏ tủ điện giá rẻ - Tủ chữa cháy

Trong hệ thống điện thì aptomat giữ vai trò quan trọng trong việc đóng ngắt bảo vệ mạch điện khi có sự cố quá tải, sụt áp, ngắn mạch, chúng có khả năng giúp chống giật, chống rò hiệu quả.

Phân loại Aptomat

- Phân loại theo cấu tạo ta chia thành 2 loại như sau:

• Aptomat tép MCB (Miniature Circuit Breaker) 
• Aptomat dạng khối MCCB (Moulded Case Circuit Breaker)

- Dựa theo số pha/ số cực:

• ​Aptomat 1 pha: 1 cực
• Aptomat (1P+N) 1 pha + trung tính: 2 cực
• Aptomat 2 pha: 2 cực
• Aptomat 3 pha: 3 cực
• Aptomat (3P+N) 3 pha + trung tính: 4 cực
• Aptomat 4 pha: 4 cực.

- Dựa theo chức năng:

• Aptomat thường: MCB và MCCB có chức năng bảo vệ ngắn mạch hay quá tải.
• Aptomat chống rò: 

         + RCCB: Át tép chống rò

         + RCBO: Át tép chống rò và bảo vệ quá tải

         + ELCB: Át khối chống rò và bảo vệ quá tải

- Dựa theo dòng cắt ngắn mạch:

• Dòng cắt thấp: Thường được sử dụng trong các hộ gia đình, lượng điện năng tiêu thụ nhỏ.

• Dòng cắt tiêu chuẩn: Được sử dụng trong sản xuất công nghiệp, khu chế biến...

• Dòng cắt cao: Thường được sử dụng trong công nghiệp, các ứng dụng đặc biệt như tại các công trình chung cư, trung tâm thương mại, bệnh viện...

- Dựa theo khả năng chỉnh dòng: 

• Aptomat có dòng định mức không đổi
• Aptomat chỉnh dòng định mức. 

Cấu tạo của Aptomat

Cấu tạo Aptomat bao gồm các bộ phận như: Tiếp điểm, truyền động cắt, hộp dập hồ quang và móc bảo vệ Aptomat.

Tiếp điểm của Aptomat

Aptomat có các cấp tiếp điểm bao gồm: Tiếp điểm chính, tiếp điểm phụ và hồ quang (tiếp điểm phụ có trong aptomat được dùng để tránh hồ quang cháy lan đến tiếp điểm chính).

Cách hoạt động của tiếp điểm là khi Aptomat đóng mạch, lúc này là tiếp điểm hồ quang sẽ đóng trước, rồi đến tiếp điểm phụ sẽ đóng và cuối cùng là tiếp điểm chính. Và ngược lại khi cắt mạch,thì tiếp mở đầu tiên là tiếp điểm chính, đến tiếp điểm phụ và cuối cùng là tiếp điểm hồ quang.

Hộp dập hồ quang của Aptomat

Để thuận tiện hơn cho việc dập tắt hồ quang thì bên trong buồng dập hồ quang có những tấm thép ngăn xếp thành lưới gồm nhiều đoạn ngắn. Và chúng có 2 kiểu 

Dập hồ quang có 2 kiểu là kiểu hở và kiểu nửa kín để Aptomat có thể hoạt động trong các chế độ làm việc của hệ thống điện.

Cơ cấu truyền động cắt Aptomat

Truyền động cắt của Aptomat thường được điều khiển bằng điện từ, động cơ điện hoặc được điều khiển bằng tay.

Loại aptomat có truyền động cắt bằng tay được thực hiện với các dòng điện định mức thấp hơn 600A.

Loại aptomat có truyền động cắt điều khiển bằng cơ điện (điện từ) được thực hiện với các dòng điện lớn lên đến 1000A.

Móc bảo vệ Aptomat

Móc bảo vệ có trong aptomat sẽ tác động khi mạch điện có dấu hiệu quá quá tải hay ngắn mạch và sụt áp giúp Aptomat tự động cắt điện, tránh được những sự cố gây hỏng cho hệ thống điện.

Móc bảo vệ dòng điện cực đại hay còn gọi là móc bảo vệ quá dòng, chúng được làm từ rơ le nhiệt và móc điện tử. Móc bảo vệ dòng điện cực đại được dùng ở CB có chức năng bảo vệ thiết bị điện không bị ngắn mạch hay quá tải.

Móc bảo vệ điện áp thấp hay còn gọi là móc bảo vệ sụt áp chúng có cấu tạo cuộn dây mắc song song với mạch điện chính, và đùng để bảo vệ dòng điện không bị sụt áp.

Nguyên lý hoạt động của Aptomat

Đối với Aptomat dùng cho dòng điện cực đại:

Sau khi có dòng điện chạy qua, các tiếp điểm của Aptomat sẽ ở trạng thái đóng. Khi bật Aptomat có dòng điện định mức chạy qua ở trạng thái ON, nam châm điện không có dòng điện chạy qua sẽ không hút.

Khi mạch điện xảy ra tình trạng quá tải hay ngắn mạch, lúc này nam châm điện hoạt động tạo re lực hút điện từ làm các khớp móc bung ra, lò xo tác động đến các tiếp điểm của Aptomat làm chúng mở ra, mạch điện sẽ bị ngắt.

Đối với Aptomat dùng cho điện áp thấp:

Khi Aptomat có điện áp định mức chạy qua ở trạng thái ON, nam châm điện sẽ tạo ra lực hút. Khi xảy ra tình trạng sụt áp, nam châm điện không được cung cấp điện nữa và làm cho lò xo và các móc ra trạng thái tự do, dẫn đến các tiếp điểm mở ra, mạch điện sẽ bị ngắt.

Nguyên nhân gây ra tình trạng Aptomat bị nhảy

Có rất nhiều nguyên nhân khác nhau làm cho aptomat bị nhảy, dưới đây là một số nguyên nhân chính gây ra tình trạng trên:

Đường điện bị quá tải

Đây là trường hợp thường xuyên xảy ra khi bạn sử đụng nhiều thiết bị điện trong cùng một thời điểm, lúc này nguồn điện xảy ra tình trạng quá tải làm cho Aptomat bị nhảy liên tục.

Đường điện tổng gặp sự cố gây cháy, chập

Khi nguồn điện lưới cung cấp điện không ổn định do gặp sự cố chập điện hay cháy nổ cũng làm cho aptomat bị nhảy.

Điện bị rò rỉ

Khi xảy ra tình trạng điện bị rò rỉ có thể gây ra nguy hiểm đến tính mạng của người dùng, Aptomat sẽ tự nhảy để ngắt toàn bộ dòng điện đối với trường hợp này. Hiện tượng này xảy ra trong quá trình kéo cáp làm cáp bị xước, hay do sử dụng lâu ngày chất lượng dây đi xuống gây hở điện.

Aptomat giảm chất lượng sau khoảng thời gian sử dụng

Do sử dụng Aptomat bật/ tắt nhiều lần trong một thời gian dài, thang ruột gà bên trong MC vượt quá số lần định sẵn nên sẽ gây ra tình trạng hao mòn và làm cho các điểm tiếp xúc kém đi. Dòng điện chạy qua không còn đảm bảo như lúc mới làm cho aptomat bị nhảy.

Ngoài những vấn đề trên ra thì việc bạn mua và sử dụng những con aptomat kém chất lượng, không rõ nguồn gốc cũng gây ra tình trạng át bị nhảy liên tục.

Cách khắc phục tình trạng Aptomat bị nhảy

Dưới đây là các bước giúp bạn khắc phục được tình trạng aptomat bị nhảy liên tục:

• Bước 1: Chuẩn bị các thiết bị hỗ trợ cần thiết như Aptomat mới, aptomat chống giật,  tua vít, máy khoan và đồng hồ đo điện.

• Bước 2: Kiểm tra nguyên nhân từ đâu khiến át bị nhảy bằng cách tắt toàn bộ các thiết bị đang sử dụng điện và bật lại Aptomat, nếu Aptomat không có hiện tượng nhảy nữa thì có nghĩa là một trong số các đồ dùng sử dụng điện trong nhà gặp trục trặc. Còn nếu Aptomat vẫn nhảy thì ta cần tìm nguyên nhân tiếp theo.

• Bước 3: Kiểm tra xem cái công tắc ổ cắm có vấn đề không bằng cách tháo toàn bộ dây nguồn ra khỏi ổn cắm và quấn băng dính lại. Bật Aptomat lên nếu thấy Aptomat không nhảy thì ta cần thay thế ổ cắm hay công tắc. Còn nếu aptomat vẫn nhảy liên tục thì nguyên nhân là đường dây chạy âm tường có vấn đề.

• Bước 4: Kiểm tra từng dây dẫn điện bằng cách đấu trực tiếp Aptomat chống giật vào nguồn điện đầu vào. Sau đó kiểm tra lần lượt từng dây dẫn điện bằng cách đấu vào đầu ra của Aptomat chống giật. Nếu aptomat chống giật bị nhảy thì đường dây đó đang bị hỏng.

• Bước 5: Sử dụng nguồn dây điện mới để thay thế cho dây bị hỏng. Hiện nay với việc lắp đặt ống gen vào trong tường rất thuận tiện cho việc thay thế sửa chữa.